Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’in, işgal ettiği Filistin topraklarındaki uygulamalarının hukuki sonuçlarına ilişkin danışma görüşünü bugün duyuru Divan, bugün açıklayacağı danışma görüşünde İsrail’in Filistin’i işgali, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki ilhak uygulamaları, Doğu Kudüs’ün statüsünü değiştirme çabaları, apartheid ve ayrımcı uygulamaların hukuka aykırılığı, bunların başta İsrail olmak üzere tüm devletler ve uluslararası kuruluşlar açısından doğuracağı sonuçlar hakkında kanaatini açıklayacak. Divan Başkanı Lübnanlı Yargıç Nawaf Salam tarafından halka açık oturumda okunacak danışma görüşünde, İsrail’in Filistin’i işgalinin hukuka aykırı olduğu, İsrail’in, Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını sürekli olarak ihlal ettiği, Kudüs’ün demografik yapısını, karakterini ve statüsünü değiştirmeye yönelik faaliyetlerinin hukuka aykırı olduğu, Filistinlilere yönelik ayrımcı ve ırkçı uygulamaların hak ihlali teşkil ettiğinin teyit edilmesi bekleniyor.
Şubat 2024’teki duruşmalarda 49 ülke ve 3 kuruluş beyanda bulundu Hollanda’nın idari başkenti Lahey’deki Barış Sarayı’nda faaliyetlerini sürdüren Divan’da, 19-26 Şubat 2024 tarihlerinde yapılan duruşmalarda, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 49 ülke, Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Afrika Birliği, İsrail’in Filistin topraklarını işgal ve ilhakına ilişkin kendi görüşlerini sözlü olarak Divan’a sunmuştu. Bunun öncesinde de yine aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 54 devlet ve 3 uluslararası kuruluş Ağustos 2023’e kadar yazılı beyanlarını Divana ulaştırmıştı. Türkiye, İsrail’in Filistin’i işgali, Batı Şeria’daki ilhakı ve özellikle Doğu Kudüs’ün statüsünün korunmasına ilişkin olarak Divan’a yazılı beyanını ilk ulaştıran ülke olmuştu.
Sonuç olarak, Uluslararası Adalet Divanı’nın İsrail’in Filistin topraklarındaki işgalini ve uygulamalarını ele aldığı danışma görüşü, Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler ve uluslararası toplumun dikkatle izlediği bir süreci temsil ediyor. Bu görüşün, İsrail’in politikalarına ve uygulamalarına ilişkin uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiği şeklinde bir bulguda bulunması durumunda, bu durumun İsrail ve diğer ülkeler açısından doğuracağı hukuki sonuçlar ve uluslararası toplumun alacağı önlemler merakla beklenmektedir. Danışma görüşü, hukuki bir tespit yöntemi olmasının yanı sıra, uluslararası ilişkilerde etkili bir araç olarak da kullanılmaktadır.
