Fransa, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) tutuklama kararı çıkardığı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu topraklarına gelmesi durumunda tutuklayıp tutuklamayacağı konusunda belirsizlik yaşamaya devam ediyor.
Fransa Başbakanı Michel Barnier, bu hafta yaptığı açıklamada, UCM tarafından verilen tutuklama emri ile ilgili olarak ülkesinin “uluslararası hukuk çerçevesinde gerekli yükümlülükleri yerine getireceğini” belirtti. Ancak bir gün öncesinde Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu’nun uluslararası hukuktaki dokunulmazlıktan yararlanabileceğini savundu.
Fransa Dışişleri Bakanlığı’nın bu ifadeleri, muhalefet ve insan hakları örgütleri tarafından eleştirilirken, Bakanlığın haftalık basın toplantısında bu konunun gündeme geldiği kaydedildi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine, toplantıda Fransa’nın UCM kararıyla ilgili çelişkili tavrına dair soruları yanıtladı.
“ROMA STATÜSÜ’NDE FRANSA’NIN UYMASI GEREKEN FARKLI YÜKÜMLÜLÜKLER BULUNUYOR”
Bir gazetecinin Netanyahu’nun Fransa’ya geldiğinde tutuklanıp tutulanmayacağına dair sorduğu soruya Lemoine, şu şekilde yanıt verdi:
“Dünkü açıklamada uluslararası hukukun mekanizmasına dikkat çektik. Roma Statüsü’nde, Fransa’nın uyması gereken birçok farklı yükümlülük mevcut. Bu yükümlülükler arasında, Uluslararası Ceza Mahkemesi ile işbirliği yapılması gerektiği belirtiliyor. Aynı zamanda, 98. madde kapsamında tanımlanan dokunulmazlıklara saygı gösterme yükümlülüğümüz de var. Bu durum, iki hukuki unsuru temsil ediyor.”
Lemoine, ayrıca Netanyahu’nun Paris’e gelip gelmeyeceği konusunun şu an için bir “varsayım” olduğunu ve İsrail Başbakanı’nın Fransa’ya dair herhangi bir mevcut planının bulunmadığını söyledi.
“BU, YARGI YETKİSİNİ KAPSAYACAK BİR MESELE OLACAKTIR”
Netanyahu’nun Paris’e gitmesi durumunda tutuklanıp tutuklanmayacağına dair Lemoine, “Bu duruma yargının karar vermesi gerekecek. Bu tür süreçler, Fransız hükümetinin değil, yargıçların karar vermesi gereken bir konudur. Hükümet, uluslararası hukuka ve Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü’ne riayet edilmesi gerektiğini yinelerken, uygulama kısmı yargı yetkisini kapsayan bir mesele olacaktır.” ifadelerini kullandı.
Lemoine, dünkü açıklamanın ardından, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail yöneticileri, Başbakan ve Dışişleri Bakanı ile sürekli iletişim içinde olduklarını vurguladı. Amaçlarının bölgede ateşkes sağlamak, esirlerin kurtarılması ve hem Gazze hem de Lübnan’da siyasi çözüm geliştirmek olduğunu belirtti.
Bölgedeki barışı desteklemeye yönelik işbirliğine vurgu yaparken, nihai olarak iki devletli bir çözüme ulaşmak için Tel Aviv hükümeti ile yakın çalışmanın gerekliliğini savundu.
Uluslararası hukuktaki “dokunulmazlık” kavramının neden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e uygulanmadığına dair soruya Lemoine, önceki açıklamalarında Putin hakkındaki tutuklama emriyle ilgili tutumlarının değişmediğini belirterek, “Herhangi bir cezasızlığın söz konusu olmadığı, tüm suç faillerinin eylemlerinden sorumlu tutulmaları gerektiğini vurguladık.” dedi.
Fransa Dışişleri Bakanlığı’nın önceki gün yaptığı yazılı açıklamada, ülkenin uluslararası yükümlülüklerini yerine getireceği yine ifade edilse de, Türkiye’nin UCM’nin tutuklama emriyle ilgili atacağı adım konusunda net bilgiler verilmediği belirtildi.
Açıklamada, Roma Statüsü’nün Uluslararası Ceza Mahkemesi ile tam bir işbirliği gerektirdiği ve UCM’ye taraf olmayan devletlerin dokunulmazlıklarına ilişkin yükümlülüklerle uyumsuz hareket edilemeyeceği kaydedildi. Özellikle, Netanyahu ve bazı ilgili bakanlar için olası dokunulmazlıkların UCM’nin bu kişilerin tutuklanmalarını talep etmesi durumunda etkili olabileceği ifade edildi.
