Eylül ayında enflasyon, resmi ve bağımsız kurumların farklı ölçümlerine göre yüksek seviyelerde gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyonu yüzde 3,23, İstanbul Ticaret Odası (İTO) yüzde 3,19, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise yüzde 3,79 olarak açıkladı. TÜİK verisine göre bu oran, 2024 yılının aylık bazda en yüksek ikinci enflasyonu oldu.
Yıllık Enflasyonda Yeniden Yükseliş
Ağustos ayında yüzde 32,95 olan yıllık enflasyon, eylül itibarıyla yüzde 33,29’a çıktı. Merkez Bankası yıl sonu için yüzde 24, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise yüzde 28,5 hedef öngörmüştü. Ancak yılın ilk dokuz ayında enflasyonun toplamda yüzde 25,43’e ulaşması, hedeflerin daha ekim ayında boşa çıkacağını gösteriyor.
Çalışan ve Emekliler Alacaklı
Eylül enflasyonuyla birlikte işçi ve Bağ-Kur emeklileri, şimdiden yüzde 7,5 oranında enflasyon farkı alacaklı hale geldi. Temmuz ayında yapılan yüzde 16,7’lik zam üç ayda yarı yarıya erirken, kamu çalışanlarına yapılan yüzde 5’lik artış ise iki ayda tamamen kayboldu. Kamu emekçileri şimdiden yüzde 2,4 oranında enflasyon farkı hakkı kazandı.
Temmuzda artırılmayan asgari ücretin alım gücü ise yaklaşık 6 bin lira düştü. 17.002 lira olan geçen yılki asgari ücret, bugün 16 bin 480 lira seviyesine gerilemiş durumda.
Gıda ve Eğitim Enflasyonu Krizi Derinleştirdi
Enflasyonun en önemli nedenleri arasında gıda, kira ve ulaştırma giderlerindeki artış yer alıyor. TÜİK’e göre eylülde gıda fiyatları yüzde 4,62 arttı. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu AR-GE birimi KAMU-AR’ın ölçümüne göre ise gıda enflasyonu yüzde 5,7 olarak gerçekleşti.
Eylülde ölçülen yüzde 3,23’lük enflasyonun 1,11 puanlık kısmını yalnızca gıda fiyatlarındaki artış oluşturdu. FAO verilerine göre dünyada gıda fiyatları sabit kalırken, Türkiye’de yükseliş sürdü. Eğitim harcamalarındaki artış da enflasyonu yukarı çekti.
Türkiye, Dünyada İlk 8’de
Türkiye, Venezuela, Güney Sudan, Zimbabve, İran, Burundi, Filistin ve Arjantin’in ardından dünyanın en yüksek enflasyonuna sahip ilk 8 ülke arasında yer aldı. Avrupa’da ise en yüksek enflasyon oranına sahip ülke Türkiye oldu.
Birleşik Kamu-İş’ten Çağrı
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Merkez Yönetim Kurulu yaptığı açıklamada, iktidarın enflasyon hedeflerinin gerçekçi olmadığını belirterek, “Vatandaşın mutfağı yangın yeriyken milyonlarca emekçi, emekli ve dar gelirli pembe tabloların değil, çarşı pazardaki gerçek enflasyonun altında ezilmektedir. Türkiye’nin ihtiyacı hayali hedefler değil, halkın yaşamını doğrudan iyileştirecek adil ve gerçekçi sosyal politikalardır” ifadelerini kullandı.
Konfederasyon, siyasi iktidarı halkın gerçek gündemi olan ekonomiye yönelmeye ve dar gelirlinin sorunlarına çözüm üretmeye davet etti.
