Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (YAŞAM) Müdürü Prof. Dr. Emine Özmete, yaşlı bireylerin dijitalleşen dünyaya adaptasyon süreçlerine dair çarpıcı veriler paylaştı.
Prof. Dr. Emine Özmete, özellikle pandemi döneminin etkisiyle 65 yaş üstü internet kullanımı oranında önemli bir artış yaşandığını belirtti.
Verilere göre, 2019 yılında her 5 yaşlıdan yalnızca 1’i internet kullanıyorken, bu oran 2024 yılında yaklaşık yüzde 47’ye yükseldi.
Cinsiyet bazında incelendiğinde ise, erkeklerde internet kullanım oranı yüzde 55 iken, kadınlarda yüzde 39 seviyesinde kaldı.
Yaşlıların bu hızlı dijitalleşme sürecinde, sosyal medyada mesaj paylaşılan ortamlardan ziyade içerik üretilen mecraları tercih etmeye başlaması da dikkat çekiyor.
Yaşlılar sosyal medyayı nasıl kullanıyor sorusu, bu yeni yönelimi anlamak açısından önem taşıyor.
YAPAY ZEKA, YAŞLILARIN YENİ PSİKOLOGU OLDU
Prof. Dr. Emine Özmete, Ankara Üniversitesi bünyesinde aktif ve sağlıklı yaşlanma temelli kurulan 3. Yaş Üniversitesi: 50+ Hayat Okulu projeleri hakkında da bilgi verdi.
Merkez, huzurevlerindeki yaşlılar ve toplumdaki 50 yaş ve üzeri bireyleri yeni yaşam dönemine hazırlamayı hedefliyor.
3. Yaş Üniversitesi’nde İngilizceden yapay zekaya, sağlıktan sosyal hayata katılım konularına kadar geniş bir müfredat uygulanıyor.
Prof. Dr. Emine Özmete, bu eğitimler kapsamında dijitalleşme, dijital bağımlılık ve yapay zeka konularına özel bir önem verdiklerini dile getirdi.
Özellikle oluşturdukları yapay zeka çalışma grubunun gözlemleri, yaşlıların yapay zekayı bir ‘arkadaş’ veya ‘psikolog’ olarak tanımladığını ortaya koydu.
Yaşlılar, yapay zekayı daha çok sohbet etmek, seyahat etmek istedikleri ülkeler ve sağlıkla ilgili konularda araştırmalar yapmak amacıyla kullanıyor.
Yaşlılarda yapay zeka kullanımı, yalnızlık hissinin azaltılması ve duygusal destek sağlama açısından yeni bir boyut kazanıyor.
Yaşlanmak istemiyorsanız yastığa sarılın: Kötü uyku beyninizi yiyip bitiriyor!
YAŞLILIK ÇALIŞMALARI VE YAŞAM MERKEZİNİN ROLÜ
Ankara Üniversitesi bünyesinde 2011 yılında faaliyetlerine başlayan Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (YAŞAM), uyguladığı programlarla ülkede yaşlı refahının iyileşmesine, aktif yaşlanmanın teşvik edilmesine ve kuşaklar arası dayanışmanın desteklenmesine katkı sağlıyor.
Merkez, yaşlıların sosyal, psikolojik, sağlık, eğitim ve ekonomik koşullarını ortaya koyan araştırmalar ve yayınlar hazırlayarak, bu alanda atılacak adımlara rehberlik ediyor.
DİJİTAL OKURYAZARLIK MODÜLÜ KRİTİK ÖNEM TAŞIYOR
Dijital mecraların kullanımının artmasıyla birlikte ortaya çıkan bilgi güvenliği riskleri de Prof. Dr. Emine Özmete’nin vurguladığı kritik konular arasında yer alıyor.
Araştırmalar, 40 yaş üzerindeki her 5 bireyden 1’inin bilgi ve beceri açısından yetersiz olduğunu, özellikle reklamların yanıltıcı olup olmadığı konusunda sorun yaşadığını tespit etti.
Bu durum, yaşlıların internet ortamında dolandırıcılığa maruz kalma riskini artırıyor.
Bu nedenle dijital okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesi ve bilgiyi doğru kullanma yetisinin kazandırılması temel hedeflerden biri olarak öne çıkıyor.
3. Yaş Üniversitesi: 50+ Hayat Okulu’nda bu amaca hizmet eden Dijital Okuryazarlık Modülü’ne özel bir önem veriliyor.
Modül kapsamında e-sağlık uygulamaları, doktor randevusu alma, kan, tahlil sonuçlarını ve ilaçları takip etme gibi konularda bilgilendirmeler gerçekleştiriliyor.
İnternetteki yeni tehlike: Yaşlıları hedef alıyorlar!
TOPLUMUN GERİSİNDE KALMA RİSKİ VE BAKIM VURGUSU
Prof. Dr. Emine Özmete, yaşlıların on-line alışveriş, bankacılık ve sağlık uygulamaları gibi dijital olanakları kullanabilmek için gerekli becerileri geliştirmemeleri halinde toplumun gerisinde kalma riskiyle karşı karşıya kalacaklarını belirtiyor.
Ayrıca, yapay zekanın yaşlı bakımı ve sağlıkla ilgili konularda çok öne çıktığına dikkat çekiliyor.
Prof. Dr. Emine Özmete, son olarak yaşlılığın ana akımlaştırılmasının, yani tüm yaşam dönemlerinde yaşlılığa yönelik yatırımın düşünülmesinin hayati önem taşıdığını vurguluyor.
Yaşlılık döneminde bakımın herkes için kaçınılmaz olduğu gerçeğinden hareketle, ailede ve kurumda bakım verenlerin desteklenmesi ve yaşlıların yaşam kalitesinin iyileştirilmesi gerekiyor.
